حسابداری مالیاتی چیست؟
حسابداری مالیاتی که معادل انگلیسی آن Tax Accounting است به عنوان یکی از روش‌های حسابداری شناخته می‌شود که در آن حسابدار به جای رسیدگی به صورت‌های مالی مختلف تنها روی مبحث مالیات و حسابداری مالیاتی تمرکز می‌کند. جالب اینجاست که این تخصص به عنوان یک تخصص رسمی شناخته می‌شود و حتی قوانین واضحی در مورد آنها وجود دارد که کسب و کارها باید حتما این موارد را رعایت کنند.
اهمیت حسابداری مالیاتی
حسابداری مالیاتی به عنوان یک روش حسابداری مشهور است، که حسابداران در این روش، تنها بر روی امور مالیاتی و حسابداری مرتبط با آن تمرکز دارند. تخصص حسابداری مالیاتی به عنوان یک تخصص رسمی شناخته شده است و قوانین دقیقی برای آن وجود دارد که باید توسط کسب و کارها رعایت شود.
توانایی‌های حسابدار مالیاتی
حسابدار مالیاتی معمولاً یک فرد با تجربه در زمینه حسابداری است و معمولاً در کسب و کار های بزرگ از حسابداران تازه کار استفاده نمی شود. توانایی های حسابدار مالیاتی باید در امور مالی حسابداری، مسائل حقوقی و تسلط به قوانین مالیاتی باشد. در کسب و کار های کوچک حسابداران تازه کار و کم سابقه هم می توانند استفاده شوند؛ اما همچنین برای امور مالیاتی می توان از مراکز تخصصی مشاوره استفاده کرد.
برای موفقیت در کسب و کار های کوچک استفاده از خدمات تخصصی مشاوره را پیشنهاد می‌کنیم. چرا که این خدمات مشاوره، افراد با تجربه ای را در اختیار دارند و همین موضوع سبب می شود که حتی در صورت نداشتن تجربه ی کافی حسابدار بتوان از خدمات علم حسابداری استفاده کرد و از ضرر و زیان شرکت جلوگیری نمود و یا حتی سود کسب کرد.
وظایف حسابدار مالیاتی
وظایف حسابدار مالیاتی به شرح زیر است:
- اقدامات لازم برای تشکیل پرونده مالیاتی
- تهیه، تنظیم و ارسال اظهارنامه مالیاتی
- انجام امور مربوط به مالیات عملکرد و مالیات ارزش افزوده
- تهیه گزارش درآمد ها، هزینه ها، بدهی ها و طلب های شرکت به صورت سالانه و ماهانه شرکت به منظور محاسبه مالیات فصلی و سالانه
- تحریر دفاتر پلمپ شده قانونی
- اعلام و پیگیری چک های دریافتی، برگشتی و وصول نشده
- تنظیم لایحه دفاع مالیاتی دفاع از پرونده مالیاتی در مراحل مختلف هیأت های حل اختلاف شورای عالی مالیاتی و دیوارن عدالت داری
- ارائه و پیشنهاد راهکارهایی برای کاهش بدهی مالیاتی
- نظارت بر مخارج و بودجه
- پیش‌بینی مالی و تجزیه‌وتحلیل ریسک
- مشاوره در مورد کاهش هزینه‌ها و افزایش سود
- داشتن اطلاع از کلیه قوانین مالیاتی، معافیت ها؛ بخشودگی و غیره
توانایی های حسابدار مالیاتی
یک حسابدار مالیاتی باید دارای یک سری توانایی هایی باشد تا بتواند به پرونده های مالیاتی رسیدگی کند و در این قسمت چند مورد از این توانایی ها را برایتان آماده کرده ایم.
- آشنایی و تسلط کامل به قوانین مالیاتی
- اشراف کامل به نحوه محاسبه مالیات های مختلف در امور متفاوت
- اطلاع از روش های مختلف برای اعتراض به مالیات
- اطلاع از نحوه پرکردن اظهارنامه های مالیاتی
- تسلط بر قوانین مالیات ارزش افزوده
- بهره گیری از موقعیت های تشویق های مالیاتی و بخشودگی ها و معافیت های مالیاتی
امور مهم در حسابداری مالیاتی
کارشناسان حسابدار مالیاتی مسئول انجام چندین وظیفه مهم در حوزه حسابداری می باشند، که بهینه‌سازی آنها اهمیت زیادی دارد. در ادامه به برخی از این وظایف اشاره خواهیم کرد:
-
تنظیم اظهارنامه مالیاتی:
ارائه گزارش‌های فصلی مالیات: این گزارش ها باید با دقت و در زمان مقرر تنظیم شوند تا از هر گونه تاخیر در پرداخت مالیات جلوگیری شود.
بررسی کامل درآمد کارکنان: برای اطمینان حاصل کردن از صحت محاسبه درآمد کارکنان، باید مقادیر درآمد آنان با دقت بررسی شود و اظهارنامه مالیاتی همچنین براساس قانون مربوطه تنظیم شود.
-
پیگیری مسائل و مشکلات مالیاتی:
رسیدگی به هر گونه سوال یا مشکل مالیاتی: در صورت بروز هر گونه مشکل مالیاتی، باید به سرعت و با دقت پاسخ مناسب را ارائه داده و مشکل را حل کرد.
آگاهی از تغییرات قوانین و مقررات مالیاتی: باید به‌روزرسانی‌های مربوط به تغییرات در قانون و مقررات مالیاتی را با دقت پیگیری کنید و هرگونه اصلاح لازم را در گزارش‌ها و اظهارنامه‌های مالیاتی اعمال کنید.
-
رسیدگی به پرونده‌های دادرسی مالیاتی:
ارائه مستندات لازم: در صورتی که به دادگاه مربوطه ارجاع داده شوید، باید تمامی مستندات و اطلاعات مالیاتی مورد نیاز را فراهم کنید تا دادگاه بتواند به درستی تصمیم بگیرد.
حضور در جلسات دادگاه: برای حضور و مطالعه موارد مربوطه، باید زمان و تاریخ جلسات دادرسی را دقیقاً رعایت کرده و پرونده های مالیاتی را به وکیل مالیاتی خبره و ماردان ترازان حساب سپرد، تا بدرستی این مسائل و پرونده ها را دنبال کنند.
هدف حسابداری مالیاتی چیست؟
هدف حسابداری مالیاتی نیز نظارت بر وجوه نقد و غیر نقدی است که وارد سازمان می‌شود یا از آن خارج می‌شود و با افراد و نهادهای مختلف ارتباط دارد. هدف حسابداری رسیدگی به موضوع مالیات بر درآمد، پیگیری معافیت‌های مالیاتی، محاسبه هزینه‌های قابل قبول مالیاتی و استهلاک، قرائن و ضرایب مالیاتی، تشویق‌ها و جریمه‌های مالیاتی و … است. به طور واضح هدف اصلی حسابداری مالیاتی جلوگیری از بروز جرائم مالیاتی سنگین و بهره مند ساخت واحد اقتصادی از معافیت های مالیاتی و تشویق‌های مالیاتی است تا بتواند با استفاده از این موارد از تضرر شرکت جلوگیری و سودی به آن برساند.
چه شرکت‌هایی نیازمند حسابداری مالیات هستند؟
به طور کلی، همه شرکتهای بزرگ و کوچک نیاز به حسابداری مالیاتی دارند، تا اطلاعات و رویدادهای مالی و مالیاتی خود را منظم سازند و درآمد خالص خود را از درآمد ناخالص تشخیص دهند. اما حسابداری مالیاتی تنها برای محاسبه مالیات استفاده نمی‌شود، بلکه برای یافتن راه حل‌های کاهش و صرفه جویی در مالیات، بخشودگی و معافیت‌های مالیاتی نیز استفاده می‌شود.
قوانین حسابداری مالیاتی
حسابدار مالیاتی نیاز دارد که با قوانین حسابداری مالیاتی به طور کامل آشنا باشد و در طول فرآیندهای مالی و حسابداری از آنها استفاده کند. آشنایی با این قوانین و استفاده صحیح از آنها در محاسبات مالیاتی امری بسیار ضروری است. بنابراین، حسابدار مالیاتی باید به خوبی با قوانین حسابداری مالیاتی آشنا باشد و بتواند آنها را در فرآیندها و رویدادهای مالی و حسابداری به کار ببرد.
- ماده ی 1 و 2 که در باره اشخاص مشمول و غیر مشمول مالیات است.
- ماده ی 44 که در باره ی قانون اخذ حق تمبر برای چک ها است.
- ماده ی 45 که در تبصره بیان کننده ی دریافت حق تمبر برای اوراق قرضه مثل سفته و برات و … است.
- ماده ی 46 که اشاره به دریافت حق تمبر از بار نامه های هوایی دریایی و زمینی دارد.
- ماده ی 48 که درباره ی دریافت حق تمبر از سهام و سهام الشرکه کلیه شرکت های ایرانی به غیر از شرکت های تعاونی است.
- ماده ی 50 که درباره دریافت حق تمبر جهت الصاق و ابطال بر روی سفته و برات و بار نامه است.
- ماده ی 53 که درباره ی تبصره 9 این ماده بیان کننده مهلت پرداخت مالیات بر درآمد اجاره پس از ده روز است.
- ماده 59 که بیان کننده میزان مالیات نقل وانتقال املاک غیرمنقول مانند زمین، ساختمان، سرقفلی و… . است.
- ماده 77 که درباره ی مالیات نقل و انتقالات املاک مسکونی و غیر مسکونی نوساز که بیش از دو سال از تاریخ صدورگواهی پایان کار آنها نگذشته باشد است.
- ماده 80 که بیان کننده تکلیف تسلیم اظهارنامه مالیاتی املاک برای مالک آن تا ۳۰ روز پس از انجام معامله ویا تا آخر تیرماه سال بعد است.
- ماده 81 که بیان کننده معافیت مالیات بر درآمد کشاورزی، دامپروری، دامداری، پرورش ماهی، زنبور عسل، طیور و… . است.
- ماده 82 و 83 و 84 و 85 که بیان کننده مالیات بر درآمد حقوق و معافیت های سالانه آن.
- ماده 86 که بیان کننده تکلیف کسر و پرداخت مالیات بر حقوق و تسلیم فهرستی از دریافت کنندگان حقوق به سازمان امور مالیاتی طبق موعد مقرر است.
- ماده 91 که بیان کننده حقوق و مزایایی که از پرداخت مالیات معاف می باشند است.
- ماده 92 که درباره ی بخشودگی ۵۲ درصد از مالیات حقوق کارکنان شاغل در مناطق کمتر توسعه یافته و مناطق محروم است.
- ماده 94 و 95 و 96 که بیان کننده ی موضوع درآمد مشمول مالیات اشخاص حقیقی که در بند های (الف) و (ب) و (ج) نام برده شده اند است.
- ماده 97 که بیان کننده موارد علی الراس شدن و تشخیص مالیات از این طریق و ابلاغ کتبی درخواست دفاتر و اسناد و مدارک حسابداری و هیئت ۳ نفره حسابرسان طبق انتخاب سازمان امور مالیاتی کشور است.
- ماده 103 که بیان کننده تکلیف الصاق وابطال تمبر وکلای دادگستری و جدول حق تمبر وکالت نامه برای دعاوی و اختلافات مالی است.
- ماده 104 که بیان کننده مالیات تکلیفی برای هر نوع کارمزد وحق الزحمه و پرداخت طبق موعد مقرر. لازم به ذکر است که کارمزدهای بانکی و معاملات بورسی از این قاعده مستثنی هستند است.
- ماده 105 که بیان کننده نرخ مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی است.
- ماده 107 که بیان کننده نرخ مالیات بردرآمد اشخاص خارجی که در ایران شاغل و فعال می باشند است.
- ماده 110 که بیان کننده تکلیف تهیه و تنظیم و ارسال اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی و تعیین مهلت آن است.
- ماده 114 و 115 و 116 که بیان کننده تکلیف تسلیم اظهارنامه مالیاتی شرکتهای منحل شده وتعیین مالیاتی پس از انحلال شرکت هاست.
- ماده 131 که بیان کننده نرخ مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی است.
- ماده 132 که بیان کننده معافیت مالیاتی فعالیت های تولیدی و همچنین فعالیت های معدنی طبق شرایط خاص است.
- ماده 141 که بیان کننده معافیت مالیاتی درآمد حاصل از صادرات محصولات است.
- ماده 142 که بیان کننده معافیت مالیات بر درآمد کارگاه های صنایع دستی از جمله فرش و گلیم و… . است.
- ماده 143 که بیان کننده بخشودگی مالیات بر درآمد حاصل از فروش کالاهای موجود در بورس و شرکتهای مورد معامله در بورس و فرا بورس است.
- ماده 143 مکرر که بیان کننده مالیات نقل و انتقال سهام و حق تقدم سهام شرکت ها است.
- ماده 145 که بیان کننده معافیت مالیات سود سپرده بانکی و اوراق مشارکت است.
- ماده 147 و 148که بیان کننده هزینه های قابل قبول سازمان امور مالیاتی است.
- ماده 149 و 150 که بیان کننده نحوه محاسبه استهلاک دارایی های مشهود و نامشهود است.
- ماده 151 که جدول نرخ استهلاک دارایی های ثابت مشهود است که به موجب قانون اصلاح م.م در تیرماه 94 حذف شده است.
- ماده 152 که بیان کننده قرائن مالیاتی برای محاسبه مالیات به طریق علی الراس است که به موجب قانون اصلاح م.م در تیرماه 94 حذف شده است.
- ماده 154 که بیان کننده تعیین جدول ضرایب تشخیص درآمد مشمول مالیات به طریق علی الراس است که به موجب قانون اصلاح م.م در تیرماه 94 حذف شده است.
- ماده 155 که بیان کننده سال مالیاتی است.
- ماده 169که بیان کننده تکلیف کاربرد وسایل، روش ها، صورت حساب ها و فرم هایی که به منظور نگهداری حساب از طرف سازمان امور مالیاتی تعیین می شوند است.
- ماده 169 مکرر که این ماده بیان کننده تخصیص شماره اقتصادی به مودیان مالیاتی و تکلیف تسلیم فهرست معاملات به ادارات امور مالیاتی و جرایم مالیاتی تعیین شده درصورت عدم اجرای قانون است.
- ماده 189 که بیان کننده تشویق و جایزه خوش حسابی مالیاتی است.
- ماده 190 که بیان کننده جریمه تاخیر در پرداخت مالیات مشخص شده و بخشودگی جرایم مالیاتی است.
- ماده 192 که بیان کننده جریمه عدم تسلیم اظهارنامه توسط اشخاص حقوقی و مشمولان بند های (الف) و (ب) ماده 15 است.
- ماده 193 که بیان کننده جریمه عدم ارایه ترازنامه و صورت سود و زیان و جریمه رد دفاتر قانونی است.
- ماده 197 که بیان کننده جریمه عدم ارایه فهرست دریافت کنندگان حقوق و مزایا است.
- ماده 199 که بیان کننده جریمه عدم پرداخت مالیات های تکلیفی کسر شده که پرداخت نشده اند است.
- ماده 226 که بیان کننده اجازه اصلاح اظهارنامه مالیاتی بردرآمد تسلیمی حداکثر ظرف مدت یک ماه از تاریخ انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه اصلی است.
- ماده 238 که بیان کننده مهلت اعتراض به برگ تشخیص مالیات ظرف مدت مشخص از تاریخ ابلاغ است.
- ماده 244 که بیان کننده مرجع رسیدگی به اختلاف های مالیاتی است.
- ماده 251 که بیان کننده درخواست رسیدگی به اختلاف مالیاتی از مرجع شورای عالی مالیاتی است.
- ماده 251 مکرر که بیان کننده درخواست رسیدگی به اختلاف مالیاتی در هیئت منتخب وزیر امور اقتصادی و دارایی است.
- ماده 252 و 260 که بیان کننده قانون شورای عالی مالیاتی و تعداد اعضای شورا و وظایف آن است.
- ماده 272 که بیان کننده اجازه حسابرسی مالیاتی به سازمان حسابرسی و حسابداران رسمی و موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی کشور است.
